Meandry historii
Najbardziej przełomowe wydarzenia w historii naszego kraju 1226 - sprowadzenie krzyżaków przez Konrada Mazowieckiego
Pod koniec 1225 lub na początku 1226 roku Konrad Mazowicki poprosił o pomoc wielkiego mistrza krzyżackiego Hermanna von Salzę o pomoc w walce z plemionami pruskimi. Jako uposażenie obiecał zakonowi nadanie znajdującej się na pograniczu Prus ziemi chełmińskiej. Już w marcu 1226 roku cesarz Fryderyk II, przywódca chrześcijańskiego świata, zatwierdził darowiznę Konrada. Zarazem jednak… nadał zakonowi całe Prusy w bezpośrednie władanie! Choć początkowo akt ten nie miał wielkiego znaczenia praktycznego, szybko stało się jasne, że jest podstawą do stworzenia na zdobywanych terenach własnego państwa. Własnego, czyli niezależnego od księcia Konrada i jego następców, a związanego jedynie z Rzeszą.
Plan Księcia Konrada Mazowieckiego wydawał się prosty. Wystarczy zaprosić bitnych Krzyżaków, by ci uporali się z krnąbrnymi poganami w Prusach. Książę nie przewidział jednak, że zakonnicy już wkrótce staną się jednym z największym zagrożeń – nie dla jego wrogów, ale dla samego istnienia Polski.
Najbardziej przełomowe wydarzenia w historii naszego kraju Rozbicie dzielnicowe – 1138 rok
W 1138 roku – w ostatnim roku swojego panowania – Bolesław Krzywousty ogłosił akt regulujący sprawę następstwa tronu. Krzywousty w chwili śmierci miał czterech synów (piąty, Kazimierz, urodził się prawdopodobnie już po śmierci ojca). Własne doświadczenia skłoniły go do ustalenia zasad dziedziczenia tronu w Polsce. Testament Krzywoustego był próbą znalezienia równowagi między podzieleniem kraju między synów a staraniem o utrzymanie jedności państwa.
Spoistość państwa zapewniać miała instytucja senioratu. Oznaczała ona, że najstarszy członek dynastii miał władać specjalnie w tym celu wydzieloną dzielnicą. Składała się ona z zachodniej Małopolski (z Krakowem), ziemi sieradzkiej i łęczyckiej, części Kujaw oraz wschodniej Wielkopolski. Kształt dzielnicy senioralnej miał zapewnić seniorowi dostęp do pozostałych dzielnic. Zapewniał również dostęp do Pomorza, nad którym zwierzchność należeć miała do seniora. Miał on reprezentować całe państwo na zewnątrz i sprawować naczelne dowództwo nad wojskiem.
Jednak już na początku XIII wieku seniorat stał się fikcją. Zaniknęła dzielnica senioralna, a książę władający Krakowem stał się jednym z książąt dzielnicowych. Gdy między Piastami trwały walki o seniorat, Polska utraciła nie tylko zdobycze terytorialne Krzywoustego, ale rzecz najważniejszą: suwerenność. W 1157 roku cesarz Fryderyk I Barbarossa najechał Polskę i doszedł aż pod Poznań. Syn Krzywoustego jako senior złożył hołd cesarzowi Barbarossie z terytorium całego państwa. To symboliczny i faktyczny obraz upadku znaczenia międzynarodowego Polski w dobie rozbicia dzielnicowego.
Źródło tekstu: https://wielkahistoria.pl/rozbicie-dzielnicowe-i-jego-skutki-tak-zanik-jednolitej-wladzy-wplynal-na-panstwo-spoleczenstwo-i-gospodarke/
Najbardziej przełomowe wydarzenia w historii naszego kraju Koronacja Bolesława Chrobrego -1025 rok
Wiosną 1025 roku miało miejsce znamienne wydarzenie – dotychczasowy książę Bolesław, nazwany później przez potomnych Wielkim lub Chrobrym, dopełnił aktu koronacji królewskiej, stając się w ten sposób pierwszym namaszczonym na króla władcą Polski. Blask królewskiej korony towarzyszył księciu już od ćwierć wieku, odkąd na pamiętnym Zjeździe Gnieźnieńskim w roku 1000 cesarz Otto III symbolicznie nałożył mu na skronie swój własny diadem, co późniejsza polska tradycja interpretowała jako właściwy moment koronacji. Podjęte wówczas w Stolicy Apostolskiej starania o zgodę na koronację zostały jednak storpedowane przez przeciwników polskiego władcy, a przygotowaną już podobno koronę otrzymał książę węgierski Stefan Święty. Dalszym dążeniom w tym kierunku przeszkodziła śmierć życzliwego Polsce cesarza Ottona III oraz konflikt z jego następcą Henrykiem II, co na długie lata opóźniło realizację planów koronacyjnych polskiego monarchy.
Pierwsza koronacja z 1025 roku, czyniąca z monarchy pomazańca bożego, była również aktem politycznym, manifestacją woli niepodległości i suwerenności młodego państwa polskiego. Polskę zaczęto też odtąd określać i opisywać jako królestwo, choć godność monarsza jej władców ostatecznie utrwaliła się dopiero po koronacji Władysława Łokietka w 1320 roku. Warto o tym pamiętać, patrząc na polskie godło państwowe, na którym korona na głowie Orła Białego przypomina o tej pierwszej koronacji, dokonanej prawie tysiąc lat temu.
Źródło: https://muzhp.pl/kalendarium/koronacja-boleslawa-chrobrego
Najbardziej przełomowe wydarzenia w historii naszego kraju Zjazd Gnieźnieński – rok 1000, zawiązanie relacji z Zachodem
Mieszko I wprowadził nas do Europy, ale to Bolesław Chrobry pokazał, że możemy w niej funkcjonować na zasadach równych zachodnim państwom kontynentu. Punktem kulminacyjnym aspiracji piastowskiego księcia była wizyta cesarza Ottona w jego państwie. Sam cesarz również miał swoje powody, by przyjechać do Gniezna. Oficjalnym powodem, dla którego cesarz Otton III zdecydował się na podróż do Gniezna, była pielgrzymka do grobu zabitego przez Prusów trzy lata wcześniej św. Wojciecha. Już sam ten fakt nadawał spotkaniu władców niespotykaną rangę.
– To, że cesarz wyruszył poza granice swojego państwa inaczej, niż na czele wojsk, było wówczas ewenementem – wyjaśniał prof. Przemysław Urbańczyk w audycji Agnieszki Kamińskiej z cyklu “Nos Kleopatry”.
Chrobry wykazał się niemałym zmysłem politycznym. Pierwszym przejawem jego geniuszu było wykupienie zwłok świętego. Władca uzyskał w ten sposób nie tylko sposobność do spotkania z cesarzem. Złożenie doczesnych szczątków jedynego ówczesnego męczennika w Gnieźnie otwierało drogę do utworzenia tam metropolii, co pieczętowało uniezależnienie kościoła polskiego od hierarchów niemieckich, a co za tym idzie – niezależność całego państwa.
Bolesław otrzymał kopię włóczni św. Maurycego, czyli broni, którą miał być przebity bok Jezusa. Otton symbolicznie wyraził też zgodę na koronację słowiańskiego księcia, zakładając mu cesarski diadem na głowę. Koronacja odbyła się dopiero 25 lat później, kiedy to Bolesław wykorzystał zamęt panujący w cesarstwie i uzyskał zgodę papiestwa na nałożenie korony.
Realizację uniwersalistycznej koncepcji przerwała śmierć Ottona III w 1002 roku. Stosunki między Bolesławem a następcą cesarza, Henrykiem II, nie układały się już tak pomyślnie, jak w czasach zjazdu gnieźnieńskiego. Chrobry prowadził z nim długoletnie wojny i dopiero po śmierci oponenta mógł pozwolić sobie na koronację.
Następna oficjalna wizyta głowy państwa niemieckiego w Polsce miała miejsce dopiero 1000 lat później, gdy w 1990 roku do Polski przyjechał prezydent Richard von Weizsäcker.
Źródło tekstu i fot.: https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/2468153,zjazd-gnieznienski-jak-chrobry-zrobil-z-polski-panstwo-europejskie
Najbardziej przełomowe wydarzenia w historii naszego kraju Chrzest Polski – rok 966, początek naszego kraju
Zjednoczenie plemion przez wczesnych władców Polski znalazło polityczne zwieńczenie poprzez ślub Mieszka z Dobrawą i chrzest naszego kraju. To zapewniło nam bezpieczeństwo na kolejne lata i pozwoliło na tworzenie pierwszych struktur państwowych. Bez tego aktu na pewno Polski by nie było, absolutnie nie dałoby się jej utrzymać. Sądzę, że nie przyjąć chrztu, to zostawić lukę polityczną, w którą wszystko może wejść – mówił historyk prof. Jacek Banaszkiewicz. Znaczenie przyjęcia chrześcijaństwa dla kształtującej się Polski jest niepodważalne. Jednak o tym szczególnym momencie w naszych dziejach tak naprawdę – przywołując fakty – możemy powiedzieć niewiele. Trudno o źródła, które by pokazały, jak ów początek polskiego chrześcijaństwa naprawdę wyglądał.
Źródło tekstu: https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/823062,chrzest-polski-poczatek-naszych-dziejow
Wyprawa Benedykta Polaka
Najazdy Mongołów na ziemie Europy Wschodniej i Środkowej były szokiem także dla państw na zachodzie kontynentu. Nie uszły również uwadze papieża. Innocenty IV doszedł do wniosku, że po pierwsze: wroga trzeba poznać, a po drugie: spróbować się z nim porozumieć. Bo potencjalnie mógłby się przydać, np. w kontekście walki z Turkami. Papież umyślił zatem, że wyśle w daleką podróż swoich posłów.
Poselstw było kilka. W jednej z misji wyruszyć miał współpracownik św. Franciszka z Asyżu – Giovanni da Pian de Carpine. 16 kwietnia 1245 roku z Lyonu wyruszyli Giovanni da Pian de Carpine oraz jego brat zakonny Stefan z Pragi, a także ich czterech służących. Trudno jednoznacznie ustalić trasę, którą przemierzyli. Prawdopodobnie przez Troyes, Liège, Kolonię, Drezno, Pragę i Legnicę dotarli do Wrocławia, gdzie gościli zaś na dworze Bolesława II Łysego. Tam do tej niebezpiecznej wyprawy dołączył Benedykt Polak – Benedictus Polonus. W końcu 22 lipca dotarli do Syr Ordy, znajdującej się nieopodal Karakorum letniej siedziby chana. Przedstawili cel swojej wizyty oraz wręczyli chanowi list od papieża. Chan nie tylko nie zechciał przyjąć chrześcijaństwa, ale wręcz wyjaśnił, że mongolskie podboje są… zgodne z boską wolą, ponieważ otrzymali moc do ich przeprowadzenia. Otrzymali napisany w językach mongolskim, perskim, tureckim i łacińskim list, który mieli zawieźć z powrotem do Europy. Ich podróż trwała ponad 2,5 roku.
Źródło tekstu i fot.: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2024/01/22/wyprawa-benedykta-polaka/
Istotne wydarzenia historyczne w 2023 r.
W Markowej koło Łańcuta odbyła się msza beatyfikacyjna Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci zamordowanych przez okupantów niemieckich podczas II wojny światowej. Po raz pierwszy w historii wśród beatyfikowanych było również nienarodzone dziecko. Nabożeństwu przewodniczył wysłannik papieża Franciszka, prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro. W uroczystości uczestniczyli m.in. prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser–Dudą oraz premier RP Mateusz Morawiecki.
Prezydent Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie ks. Franciszka Blachnickiego Orderem Orła Białego. W marcu 1942 roku został skazany na karę śmierci za działalność konspiracyjną przeciw hitlerowskiej Rzeszy. Po ponad 4,5 miesiącach oczekiwania na wykonanie wyroku został ułaskawiany, a karę śmierci zamieniono mu na 10 lat więzienia po zakończeniu wojny. W czasie pobytu na oddziale skazańców dokonało się nagłe, cudowne nawrócenie Franciszka Blachnickiego na osobową wiarę w Chrystusa, połączone z decyzją oddania życia na Jego służbę. Ks. F. Blachnicki jest ojcem duchowym dla Ruchu Światło-Życie i dla związanych z ruchem wspólnot życia konsekrowanego: żeńskiej – Instytutu Niepokalanej, Matki Kościoła, i męskiej – Wspólnoty Chrystusa Sługi.
Odkryto najstarszą znaną konstrukcję drewnianą. Według badań opublikowanych w czasopiśmie “Nature” najstarsza znana konstrukcja drewniana, licząca 476 tys. lat, została odkryta przy wodospadzie Kalambo w Zambii.
Biblia mówi prawdę w sprawie filistyńskiego miasta Gat Według Starego Testamentu miasto zostało zrujnowane w wyniku napaści wojsk króla Chazaela. Ten scenariusz nieszczególnie odpowiadał archeologom. Ruiny miasta nie noszą śladów żadnej katastrofy. Okazuje się, że pozornie, bo wystarczyło przyjrzeć się tamtejszym cegłom. Zespół naukowców Uniwersytetu w Tel Awiwie postanowił sprawdzić jak wyglądają cząstki magnetyczne cegieł w filistyńskim mieście. W procesie wypalania glina powinna uzyskać równomiernie zorientowane pole magnetyczne. To się potwierdziło, ale pewna kwestia wzbudziła wątpliwości naukowców. Gdyby cegły wypalono w piecu a następnie ułożone w ścianie, ich orientacja magnetyczna byłaby przypadkowa – podkreśla główny autor badań, prof. Erez Ben-Yosef. Tymczasem wspomniana orientacja jest harmonijna. Oznacza to, że cegły w mieście Gat zostały potraktowane ogniem już po budowie, a nie w momencie organizowania materiałów. Zabieg ten zapewne nie był celowy i może być efektem pożaru. Oznacza to, że miasto Gat mogło zostać zniszczone nagle. Potężny pożar, który strawił zabudowania, miał miejsce około 830 roku p.n.e. Jest to zgodne z biblijnym przekazem i rozstrzyga spór dotyczący technologii wypalania cegieł mułowych.
Źródło tekstu i fot.: https://dzieje.pl/wiadomosci/rok-2023-wydarzenia-wazne-dla-kultury-i-pamieci-historycznej
https://www.dk.oaza.pl/sluga-bozy-ks-franciszk-blachnicki-zyciorys/
Spór Mickiewicza ze Słowackim
Mieliśmy dwóch wielkich wieszczów w jednym czasie, których łączyła przede wszystkim profesja. Żadnemu z nich nie można było odmówić nadzwyczajnych umiejętności poetyckich, dzięki którym szybko i szeroko rozsławili swoje nazwiska. Zarówno Mickiewicz, jak i Słowacki wytyczali nowe kierunki w rodzimej literaturze i mogli czuć się spełnieni, skąd więc wziął się domniemany konflikt? Czy to właśnie we Francji doszło do legendarnego spotkania, które z czasem obrosło mitami o żarliwym konflikcie? Okazuje się, że tak.
W 1840 roku wydawca i księgarz znany w kręgach polskiej emigracji w Paryżu, Eustachy Januszkiewicz, postanowił wyprawić świąteczne przyjęcie. W ten sposób chciał jednocześnie uczcić urodziny i imieniny Adama Mickiewicza. Na przyjęcie, które odbyło się 25 grudnia, Januszkiewicz zaprosił około 40 osób, w tym Juliusza Słowackiego. Wiadomo, że podczas swojego wystąpienia Słowacki zwracał się do Mickiewicza, zarówno chwaląc go, jak i pozwalając sobie na przytyki. Laudację zakończył alegorycznymi słowami: „Na łodydze mojego życia wyrosły dwa kwiaty. Jeden zazdrości i dumy, ten więdnieje; drugi miłości ku tobie, świeżo rozwity. Schyl się i zerwij go”. Gruchnęły oklaski, zebrani goście byli zachwyceni kunsztowną, pełną lirycznych fraz mową Słowackiego.
Autor „Dziadów” od jakiegoś czasu pozostawał w twórczej niemocy. Jakież więc było zdziwienie zebranych gości, gdy pierwszy wieszcz narodowy powstał i zaczął improwizować, jakby niesiony poetyckim natchnieniem. Przemowa wywarła ogromne wrażenie na zgromadzonych. Podkreślali w swoich relacjach, że była to wypowiedź „przedziwnej, wielkiej urody”, a Mickiewicz „wypuszczał z ust swoich rzekę słów, najcudowniejszych myśli i rymów…”.
Po takiej piorunującej laudacji, będącej ewidentnie oznaką poetyckiego geniuszu Mickiewicza, na przyjęciu u Januszkiewicza zapanował duch braterstwa i przyjaznej bliskości. Nawet rzekomo skonfliktowani wieszcze narodowi „jak dwaj bracia – ściskali się i chodzili, opowiadając sobie przeszłe zatargi”.
Źródło: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2023/04/02/spor-mickiewicza-ze-slowackim/
Złamanie kodu Enigmy
Pod koniec 1932 r. jeden z najzdolniejszych matematyków zatrudnionych w polskim wywiadzie, Marian Rejewski, pracował nad zadaniem, które w przyszłości miało odmienić losy II wojny światowej. Prawdopodobnie 31 grudnia odczytał pierwszą niemiecką depeszę, do której zaszyfrowania użyto Enigmy. Polacy do 1939 r. odczytywali większość przechwyconych depesz. Ujawnienie tej wiedzy przedstawicielom Wielkiej Brytanii i Francji u progu II wojny wywołało szok tamtejszych wywiadów. Zdaniem historyków dokonania poznańskich kryptologów były kluczowym wkładem w zwycięstwo aliantów nad III Rzeszą.
Po stronie brytyjskiej nie było specjalnej woli i chęci dzielenia się sukcesem, jakim było złamanie szyfru Enigmy. Przez wiele lat, począwszy od książki Fredericka Winterbothama The Ultra Secret wydanej w 1974 r., dominowała w przekazie medialnym i historiograficznym teza, że złamanie Enigmy było wyłączną zasługą wywiadu brytyjskiego, który miał kupić egzemplarz maszyny od Polaków, którzy z kolei mieli uzyskać ją od polskiego mechanika zatrudnionego w produkującej je fabryce. Dopiero ujawnienie w 1977 r. przez rząd brytyjski znacznej liczby dokumentów Enigmy zaowocowało licznymi publikacjami na jej temat, w których mniej lub bardziej uznawano rolę polskiego wywiadu. Późnym efektem tych publikacji było m.in. odsłonięcie tablicy poświęconej polskim kryptologom w dawnym ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park w 2002 roku.
Źródła: https://dzieje.pl/aktualnosci/zlamanie-kodu-enigmy-90-rocznica,
Najważniejsze rocznice historyczne 2023
Każdy rok to kolejna okazja do upamiętnienia lub przypomnienia ważnych wydarzeń sprzed lat. W 2023 roku w sposób szczególny, poprzez uchwały polskiego parlamentu, będziemy upamiętniać m.in. Wojciecha Korfantego, Mikołaja Kopernika, Jana Matejkę, Wisławę Szymborską, Pawła Edmunda Strzeleckiego oraz Aleksandra Fredrę.
W 2023 roku mija: 800. rocznica śmierci Wincentego Kadłubka, biskupa krakowskiego, polskiego kronikarza, błogosławionego Kościoła katolickiego; 545. rocznica urodzin Thomasa More´a, angielskiego męża stanu, pisarza politycznego, autora Utopii, świętego Kościoła katolickiego; 380. rocznica urodzin Isaaca Newtona, angielskiego fizyka, astronoma i matematyka; 345. rocznica urodzin Antonia Vivaldiego, włoskiego skrzypka i kompozytora; 265. rocznica urodzin Juliana Ursyna Niemcewicza, polskiego poety, satyryka, dramatopisarza, powieściopisarza, pamiętnikarza, działacza politycznego i kulturalnego; 140. rocznica śmierci Richarda Wagnera, niemieckiego kompozytora, poety i teoretyka sztuki; 135. rocznica śmierci Jana Bosko, włoskiego księdza i pedagoga społecznego, założyciela zgromadzenia salezjanów i salezjanek, świętego Kościoła katolickiego; 100. rocznica śmierci Wilhelma Roentgena, niemieckiego fizyka, laureata Nagrody Nobla; 75. rocznica śmierci Mohandasa Gandhiego (zw. Mahatmą), indyjskiego polityka, filozofa, prawnika; 15. rocznica śmierci Gustawa Holoubka, polskiego aktora teatralnego i filmowego, reżysera i pedagoga.
Mamy 2023 rok. „Obyś żył w ciekawych czasach”
“Obyś żył w ciekawych czasach” – stare chińskie przekleństwo właśnie nas dopadło. Nawet jeśli obecnie nie zdajemy sobie sprawy z doniosłości niektórych wydarzeń, które miały miejsce w roku 2022, to ich konsekwencje na pewno nas dopadną. Nie za miesiąc czy nawet nie za rok, ale świat zaczął się właśnie zmieniać. Na naszych oczach.
Rok 2022 zdominowała niczym niesprowokowana wojna Putina przeciw Ukrainie, uwagę światowej opinii publicznej przykuwały wybory w Stanach i Francji, a także XX Komunistyczny Kongres KPCh potwierdzający trzecią kadencję oraz jedynowładztwo Xi Jinpinga w Chinach. Szerokim echem odbił się również wyrok amerykańskiego Sądu Najwyższego zakazujący aborcji. Stany potwierdziły swoją rolę lidera transatlantyckiej wspólnoty, skutecznie wspierały Ukrainę walczącą z rosyjską agresją. Jednocześnie administracja Joe Bidena podjęła kilka decyzji, które mogą sugerować, że Stany zaczynają odwracać się od globalizacji – przynajmniej w tych kwestiach, które dotyczą strategicznych interesów Ameryki. O tym, czy USA faktycznie zyskują na globalizacji, amerykańska klasa polityczna zaczęła dyskutować co najmniej od czasu, w którym produkcja przeniosła się do Chin i innych państw Azji, zostawiając za sobą bezrobocie, gospodarczą i społeczną zapaść w USA. Wzrosło napięcie na linii Waszyngton – Pekin. Stany, przygotowując się do przyszłej możliwej konfrontacji z Chinami, chcą zmniejszyć swoją zależność od importu z Chin, zwłaszcza w takich obszarach jak IT czy zielone technologie.
Mieszkańcy większości państw świata zmagali się z kryzysem kosztów życia. Pandemia i przerwane przez nią łańcuchy dostaw pokazały też, że warto mieć własną produkcję przemysłową na miejscu – przynajmniej jeśli chodzi o strategiczne dobra w takich obszarach, jak ochrona zdrowia.
W 2022 r. Rosja próbowała użyć gazowego szantażu, by wywrzeć nacisk na kraje Europy Zachodniej w sprawie Ukrainy, np. zamykając we wrześniu dostawy gazu rurociągiem Nord Stream 1. Europa szantażowi nie uległa: są zgromadzone zapasy gazu, w wielu państwach funkcjonuje system dopłat do rachunków mający chronić gospodarstwa domowe przed kryzysem energetycznym, państwa europejskie podjęły działania mające uniezależniać je od rosyjskich źródeł energii.
Jak widać, żyjemy w niestabilnych czasach, w których nieprzewidywalna jest nieodległa nawet przyszłość.
Ukraina przenosi Boże Narodzenie. Historyczna decyzja
Historyczna decyzja ukraińskiego Kościoła: po raz pierwszy Cerkiew Prawosławna zezwoliła na celebrowanie przez wiernych Narodzenia Pańskiego w dowolnie wybranym terminie. Mogą oni dołączyć do „katolickiej” daty 25 grudnia lub czcić Boże Narodzenie w dniu wskazanym prawosławnym kalendarzem, czyli 7 stycznia. Zezwolenie na zmianę daty obchodów Bożego Narodzenia pogłębia linię podziału z Rosją. Prawosławny Kościół w Moskwie będzie świętował 7 stycznia. Cerkiew kijowska nie chce jednak od czasu inwazji w Ukrainie mieć nic wspólnego z Rosją, której duchowni wspierają agresję.
Zastaw się, a postaw się, czyli wesele w średniowieczu
W średniowieczu uznawano ślub za jeden z najważniejszych momentów w życiu – i odpowiednio go celebrowano. Tak jak obecnie, obrządek w kościele był tylko wstępem do hucznej zabawy, której granice wyznaczała zasobność sakiewki gospodarzy.
W dniu ślubu pannę młodą pomagały ubrać jej matka, siostry i niektóre z przyjaciółek, z tym że na tę okazję nie obowiązywał żaden konkretny rodzaj sukni: dziewczyna po prostu wkładała to, co miała najlepszego. Na głowę oblubienicy zakładano dodatkowo mały welon przytrzymywany wąską, złotą opaską, a na stopach nosiła ona buty z wysokiej jakości skóry ozdobione złotem. Również pan młody przywdziewał na tę okazję odświętne ubranie. Gdy narzeczeni jechali do kościoła, poprzedzała ich mała grupka żonglerów grających na flecie, wioli, harfie i dudach. W końcu na placu przed świątynią wszyscy zsiadali z wierzchowców, a z przedsionka wychodził ku młodym ksiądz, niosąc otwartą księgę i ślubny pierścień. Młodzi oficjalnie uznawani byli za męża i żonę po wzajemnym wymienieniu przysiąg. Po Mszy świętej ślubnej pan młody otrzymywał znak (pocałunek) pokoju i przekazywał go swej małżonce. Para razem opuszczała świątynię, wsiadała na konie i cała procesja, znów prowadzona przez grupę muzykantów, wracała do domu dziewczyny.
Duchowny błogosławił nowe palenisko, komnatę sypialną oraz małżeńskie łoże, a na koniec nowożeńców. Matka panny młodej wcześniej sprawdzała dokładnie łóżko, by upewnić się, że żaden zawistnik nie ukrył w nim przedmiotów, które uznawano za szkodliwe dla pożycia małżeńskiego, takich jak dwie połówki żołędzia albo ziarna fasoli. Zabawa zazwyczaj kończyła się nad ranem, ale naprawdę duże wesela mogły trwać nawet kilka dni.
Historia Grobu Nieznanego Żołnierza
Drugiego listopada 1925 roku w Warszawie odsłonięto Grób Nieznanego Żołnierza. W tym dniu złożono do niego szczątki bezimiennego żołnierza sprowadzone podczas specjalnej ceremonii z Cmentarza Obrońców Lwowa. Twórcą grobu był artysta-rzeźbiarz Stanisław Kazimierz Ostrowski.
Ideą warszawskiego Grobu Nieznanego Żołnierza jest oddanie hołdu wszystkim, którzy oddali życie za Polskę. Grób należy do symboli narodowych symbolizujących największą bezinteresowność.
Źródło: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/11/16/historia-grobu-nieznanego-zolnierza/
Pisanie historii od nowa. „Zbrodni katyńskiej nie popełnili Rosjanie"
2,5 roku kolonii karnej za „rehabilitację nazizmu” – taki wyrok usłyszał pod koniec października 48-letni Rusłan Achmetszyn z Archangielska. „Przestępstwem” były trzy komentarze w sieci społecznościowej Vkontakte. Jeden z nich brzmiał: „Stalin i Hitler razem okupowali Polskę. W Kazaniu szkolono hitlerowskich czołgistów. I jest jeszcze wiele innych niewygodnych rzeczy, o których chcą nam zabronić mówić”. Kwestionowana jest nie tylko współpraca Hitlera i Stalina w ataku na Polskę, ale również sowiecka odpowiedzialność za zbrodnię katyńską, a nawet wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu, która odbyła się 22 września 1939 r.
W Rosji nie jest to pierwszy wyrok w sprawie o „rehabilitację nazizmu”, ale sprawa Achmetszyna jest wyjątkowa. Po raz pierwszy oskarżony został skazany na więzienie, a nie grzywnę. Podczas procesu wyraźnie zauważyliśmy, że „kwestia polska” nabiera coraz większego znaczenia. Skontaktowaliśmy się nawet z ambasadą RP. Nie wysłali swoich obserwatorów, ale powiedzieli, że będą sprawę śledzić — mówi Wirtualnej Polsce mec. Ilja Sidorow, jeden z obrońców Achmetszyna.
Dzień Niepodległości
104 lata temu, 11 listopada 1918 roku, Polska po 123 latach odzyskała niepodległość. Jedenastego listopada Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową oraz naczelne dowództwo wojsk polskich. Chcąc upamiętnić ten dzień, już w 1937 roku sejm polski przyjął ustawę o ustanowieniu 11 listopada Świętem Niepodległości. Podczas II wojny światowej obchody Dnia Niepodległości były zakazane. Po wojnie święto zostało oficjalnie zniesione przez komunistów. Dopiero w 1989 roku 11 listopada ogłoszono ponownie Świętem Niepodległości.
Z okazji 104 rocznicy w kraju i poza granicami odbyło się prawie tysiąc różnych wydarzeń i uroczystości.
Źródło: https://www.rp.pl/kraj/art37397701-live-11-listopada-narodowe-swieto-niepodleglosci-relacja-na-zywo-z-obchodow; https://stat.gov.pl/aktualnosci/narodowe-swieto-niepodleglosci-11-listopada,458,1.html
Atomowa decyzja, która mogła zakończyć rozdział ludzkości
Sześćdziesiąt lat temu radziecki przywódca Nikita Chruszczow zdecydował o rozmieszczeniu na Kubie rakiet średniego zasięgu R-12 Dwina i pośredniego zasięgu R-14 Czusowaja. Ważące ponad 40 ton pociski R-12 miały zasięg 2 tys. km i mogły być wyposażone w głowice jądrowe o mocy ponad dwóch megaton. R-14 – których nie zdołano dostarczyć na Kubę przed rozpoczęciem kryzysu – były jeszcze potężniejsze. Ważyły ponad 85 ton i mogły uderzyć w cel odległy o 4,5 tys. km. W czasie, gdy politycy obu mocarstw negocjowali w celu rozwiązania konfliktu, który przeszedł do historii jako kryzys kubański, na wodach wokół Kuby toczyła się wojna nerwów. Jej stawką był globalny konflikt atomowy. Głównymi aktorami dramatu były wysłane z Murmańska sowieckie okręty podwodne projektu 641 (w kodzie NATO: Foxtrot) z 69. Brygady Okrętów Podwodnych. Okręt B-59 dowodzony przez komandora porucznika Walentina Sawickiego został wykryty 27 października 1962 roku przez Amerykanów, ale jego dowódca nie zamierzał łatwo dać za wygraną. Komandor Sawicki miał podjąć decyzję o odpaleniu atomowej torpedy, biorąc za cel śledzący go amerykański lotniskowiec USS Randolph. Decyzji Walentina Sawickiego sprzeciwił się przebywający na pokładzie szef sztabu 69. Brygady, komandor Wasilij Archipow. Ostatecznie do odpalenia torpedy nie doszło.
Na południu Polski odkryto ślady osadnictwa celtyckiego sprzed 2,5 tysiąca lat
Kolebkę Celtów stanowi rejon dolnego Renu i Dunaju na północ od Alp. To właśnie na tym obszarze Europy (na górzystych terenach Szampanii, Burgundii, Nadrenii, Wirtembergii, Bawarii, Szwajcarii, Austrii i Czech) dokonał się cywilizacyjny skok, który dał Praceltom pierwszeństwo i przewagę nad innymi ludami. Około 800 r. p.n.e. odkryli obróbkę żelaza, które zaczęło wypierać wykorzystywany dotychczas brąz. Od połowy I tysiąclecia przed Chrystusem Celtowie rozpoczęli ekspansję w każdym kierunku. Zajęli całą dzisiejszą Francję, która od Celtów (Galatów, Gallów) nosiła w czasach rzymskich nazwę Galii. Dotarli na Półwysep Iberyjski. Wyruszyli też w kierunku Wysp Brytyjskich, osiedlając się w Brytanii i Irlandii. Z południa dotarli na dzisiejszy Śląsk i do Małopolski.
Celtowie słynęli z waleczności i łupieżczych najazdów. Nieraz nękali republikę rzymską i Grecję. W 390 r. p.n.e. złupili Rzym, w 279 r. najechali Macedonię i Grecję. Nie mieli oporów, by okraść i zbezcześcić słynną świątynię w Delfach. W początkach ekspansji wojownicy celtyccy mieli przewagę technologiczną nad innymi plemionami. Posługiwali się żelaznymi, obosiecznymi mieczami. Używali też włóczni, okrągłych, drewnianych tarcz okutych żelazem oraz dwukołowych rydwanów. Byli mistrzami przemieszczania się na ogromne odległości i wykorzystania transportu kołowego. Migrowali dużymi grupami, z dziećmi i kobietami. Pod koniec II wieku p.n.e. wynaleźli pojedynczą ostrogę. Im przypisuje się też rozpowszechnienie podkuwania koni i używania siodła.
Źródło: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/07/07/celtowie-w-polsce/
Czy nastąpi rozpad brytyjskiej monarchii?
Karol III został proklamowany królem nie tylko Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, ale także 14 innych państw, w których ciągle panuje brytyjski monarcha. Nie pełni on w nich funkcji głowy państwa bezpośrednio – w jego imieniu działa gubernator generalny. Jest on zgodnie z konwencją mieszkańcem danego kraju, np. Australii albo Jamajki. Na stanowisko powoływany jest na podstawie rekomendacji jego rządu przez brytyjskiego monarchę.
W ostatnich latach coraz wyraźniejsze staje się też napięcie między Londynem a jego dawnymi koloniami, w których dokonuje się rozliczenie z kolonialną przeszłością. Proces ten widoczny jest szczególnie na Karaibach, gdzie coraz bardziej podnoszą się głosy domagające się od współczesnej Wielkiej Brytanii przyjęcia odpowiedzialności za zbrodnię niewolnictwa i wypłatę odszkodowań potomkom ludzi, którzy padli ofiarą tej instytucji.
Nowa siedziba Muzeum Bitwy pod Grunwaldem
Dwudziestego pierwszego września 2022 roku została otwarta nowa siedziba Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku, którego dawna niemiecka nazwa to Tannenberg. W Muzeum znajduje się sala rycerska. Można będzie również zobaczyć filmy nagrane techniką 360 stopni. Do naszej dyspozycji są również interaktywne mapy. W Muzeum znalazło się miejsce dla bogatej w eksponaty nowej wystawy stałej. Zostały na niej przedstawione związane z bitwą pod Grunwaldem wydarzenia, które miały miejsce przed samą bitwą. Sama wystawa została podzielona na 10 bloków tematycznych, są to: „Zakon, Polska i Litwa przed Wielką Wojną”, „Przyczyny bezpośrednie rozpoczęcia działań wojennych”, „Plany i problemy”, „Wyprawa wojenna i Bitwa pod Grunwaldem” , „Bitwa pod Grunwaldem”, „Oblężenie Malborka”, „Tradycja Grunwaldzka”, „Ekspozycja chorągwi rycerskich”, „Zabytki archeologiczne” oraz „Kaplica”.
Źródło: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/09/24/muzeum-bitwy-pod-grunwaldem-ma-nowa-siedzibe/
Zamach na Georgiego Markowa
W 1975 roku Georgi Markow został jednym z prezenterów w sponsorowanym przez CIA Radiu Wolna Europa. W cotygodniowych audycjach Markow wyrażał zdecydowanie antykomunistyczne opinie. W 1978 czerwcu roku Markow dostał od władz Bułgarii „propozycję nie do odrzucenia”: zrezygnuje z programu w Radiu Wolna Europa lub zginie. Makarow nie posłuchał. 7 wrześnie 1978 r., kiedy czekał na przystanku, poczuł nagłe ukłucie z tyłu prawego uda. Odwrócił się, żeby zobaczyć, co było przyczyną. Wszystko wskazywało na to, że został dźgnięty przypadkowo, ponieważ mężczyzna za nim właśnie się schylał po złożony parasol, który upadł na ziemię. Nieznajomy przeprosił Markowa, po czym zatrzymał taksówkę i odjechał. W dwa dni później Makarow umarł. W jego udzie odkryto mały okrągły przedmiot – mikroskopijną metalową kulkę z dwoma wywierconymi otworami, w środku z trucizną. Kulkę wykonano ze stopu irydu i platyny – najprawdopodobniej dlatego, że mógł on uniknąć wykrycia przez układ immunologiczny.
Źródło fot. i tekstu: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/09/22/zamach-na-georgiego-markowa/?utm_medium=push&utm_source=pushpushgo&utm_campaign=CampaignName
Czy Polska zrzekła się reparacji od Niemiec?
W 1953 roku Polska rzekomo zrzekła się odszkodowań za zniszczenia dokonane przez Niemców w czasie II wojny światowej. Ale czy faktycznie tak było?
Jeżeli zarządcy komunistycznej Polski rzeczywiście zrezygnowali z reparacji, to byłaby to decyzja formalnie wiążąca. PRL z punktu widzenia prawa międzynarodowego był bytem suwerennym. Nie istniały żadne umowy międzynarodowe, które ograniczałyby samostanowienie Polski Ludowej. Problem w tym, że uchwała, o której mowa, najprawdopodobniej nigdy nie weszła w życie. Część historyków twierdzi, że nawet jeśli na zwołanym w niedzielę 23 sierpnia 1953 roku posiedzeniu Rady Ministrów faktycznie podjęto taką uchwałę, to zrobiono to nieskutecznie. Na dodatek jedynym tego śladem jest depesza Polskiej Agencji Prasowej opublikowana w „Trybunie Ludu”.
Uchwała głosiła: Biorąc pod uwagę, że Niemcy zadośćuczyniły już w znacznym stopniu swoim zobowiązaniom z tytułu odszkodowań i że poprawa sytuacji gospodarczej Niemiec leży w interesie ich pokojowego rozwoju, Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – pragnąc wnieść swój dalszy wkład w dzieło uregulowania problemu niemieckiego w duchu pokojowym i demokratycznym oraz zgodnie z interesami narodu polskiego i wszystkich pokój miłujących narodów – powziął decyzję o zrzeczeniu się z dniem 1 stycznia 1954 r. spłaty odszkodowań na rzecz Polski”.
Uchwała nie została jednak opublikowana ani w Dzienniku Ustaw, ani w Monitorze Polskim. Nie wystosowano też noty dyplomatycznej do władz NRD. I oczywiście nie otrzymano żadnej odpowiedzi. Uchwała nie weszła w życie jako umowa międzynarodowa. By tak się stało, powinna zostać notyfikowana przez ONZ, a śladu takiej notyfikacji nie ma. Ponadto na gruncie prawa PRL organem uprawnionym do podejmowania decyzji o zrzeczeniu się reparacji była Rada Państwa, a nie Rada Ministrów.
Źródło: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/09/13/zrzeczenie-sie-reparacji-od-niemiec-przez-prl/
Jakie były przyczyny katastrofy na Gibraltarze?
4 lipca 1943 r.. miała miejsce jedna z najbardziej tajemniczych katastrof II wojny światowej. 16 sekund po starcie z lotniska na Gibraltarze samolot C-87 Liberator wodował na morzu i wkrótce zatonął. W katastrofie zginął premier polskiego rządu na emigracji i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysław Sikorski oraz jego córka Zofia Leśniowska, której ciała nigdy nie odnaleziono. Śmierć gen. Władysława Sikorskiego oznaczała całkowite osłabienie pozycji Polski w obozie sojuszników wobec otwarcie wysuwanych roszczeń terytorialnych ZSRR i polityki Stalina zmierzającej konsekwentnie do międzynarodowej izolacji Polski. Przyczyn katastrofy nie wyjaśniono w pełni do dziś. Według oficjalnej wersji, przedstawionej w raporcie brytyjskiej komisji badającej wypadek w 1943 r., przyczyną katastrofy było zablokowanie steru wysokości. Niektórzy uważają jednak, że był to zamach. Zwyczajowo dokumenty utajniane są na 30 lat. Tuż po śmierci Władysława Sikorskiego Brytyjczycy wydłużyli okres utajnienia akt do 50 lat. Po upływie tego terminu przedłużyli okres karencji o kolejne 40 lat. Jeśli nic się nie zmieni, to dokumenty dotyczące śmierci polskiego premiera i Naczelnego Wodza, poznamy dopiero w 2033 roku.
Źródło:
Czy udało się ustalić, dlaczego próbowano zabić Papieża?
O zamachu na papieża Jana Pawła II, do którego doszło 13 maja 1981 roku na watykańskim Placu Świętego Piotra w Rzymie opublikowano wiele materiałów. Film „Zabić papieża” stara się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego włoscy śledczy nigdy nie zdołali w pełni wyjaśnić tego zamachu i ustalić wszystkich jego sprawców. Zachęcamy do obejrzenia filmu na stronie https://zakazanehistorie.pl/zabic-papieza/
Konferencja w Jałcie tworzy nowy układ sił po II wojnie światowej
W lutym 1945 roku odbyła się konferencja z udziałem przywódców trzech wielkich mocarstw: Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Sowieckiego. Konferencja, w której wzięli udział m.in., Franklin D. Roosevelt, Winston Churchill i Józef Stalin, jest przez niektórych traktowana jako symbol zdrady zachodnich sojuszników wobec Polski i ich zgody na podporządkowanie Europy Wschodniej totalitarnemu imperium sowieckiemu. W tym kontekście warto zapoznać się z publikacją „Konferencja Jałtańska – symbol zdrady” (https://dzieje.pl/aktualnosci/konferencja-jaltanska) oraz filmem „Cienie Jałty” (https://zakazanehistorie.pl/cienie-jalty/).